డిజిటల్ విప్లవంతో భారత్ దూసుకుపోతున్న తరుణంలో, అదే వేగంతో సైబర్ నేరగాళ్లు కూడా తమ పంజా విసురుతున్నారు. 2025 సంవత్సరం ముగింపుకు చేరుకుంటున్న వేళ, భారత సైబర్ భద్రతా విభాగం (I4C) మరియు వివిధ పోలీసు కమిషనరేట్లు విడుదల చేసిన నివేదికల ప్రకారం, ఈ ఏడాది భారతీయులు సైబర్ నేరాల కారణంగా సుమారు ₹1.2 లక్షల కోట్ల వరకు నష్టపోయి ఉండవచ్చని ఒక అంచనా.
ప్రముఖ సైబర్ క్రైమ్ వార్తా సంస్థ ‘The420.in’ తాజా నివేదిక ప్రకారం, ఈ ఏడాది దేశంలో ఆర్థిక నష్టాలు, కొత్త రకపు మోసాలు మరియు బాధితుల సంఖ్య రికార్డు స్థాయిని తాకాయి. ఈ నేపథ్యంలో ‘ఇండియన్ సైబర్ క్రైమ్ కోఆర్డినేషన్ సెంటర్’ (I4C) మరియు ‘సెంటర్ ఫర్ పోలీస్ టెక్నాలజీ’ (CPT) వంటి సంస్థలు విధానపరమైన మార్పుల (Policy Reforms) అవసరాన్ని నొక్కి చెబుతున్నాయి.
ఇటీవల పార్లమెంటులో సమర్పించిన అధికారిక గణాంకాలు మరియు I4C విశ్లేషణల ప్రకారం, 2024లో భారతీయులు రూ. 22,845 కోట్లు నష్టపోయారు, ఇది 2023తో పోలిస్తే 206% పెరుగుదల. 2025 సంవత్సరంలో భారతీయులు సైబర్ మోసాల వల్ల సుమారు రూ. 1,20,000 కోట్లు (రూ. 1.2 లక్షల కోట్లు) నష్టపోయే అవకాశం ఉందని అంచనా. అంటే సగటున నెలకు రూ. 1,000 కోట్ల నష్టం జరుగుతోంది.
2025లో భారత్ లో అత్యంత ప్రమాదకరంగా మారిన టాప్ 10 సైబర్ నేరాలు
1. డిజిటల్ అరెస్ట్ స్కామ్ (Digital Arrest Scams)
2025లో అత్యధికంగా వార్తల్లో నిలిచిన నేరం ఇది. సిబిఐ (CBI), ఎన్ఫోర్స్మెంట్ డైరెక్టరేట్ (ED) లేదా పోలీసులమంటూ నేరగాళ్లు వీడియో కాల్ చేస్తారు. మీ పేరు మీద డ్రగ్స్ ప్యాకేజీ వచ్చిందని లేదా మనీ లాండరింగ్ కేసు ఉందని బెదిరించి, గంటల తరబడి వీడియో కాల్లోనే ఉంచి (డిజిటల్ అరెస్ట్), భయం పుట్టించి లక్షల రూపాయలు వసూలు చేస్తారు. పూణేలో ఒక రిటైర్డ్ ఇంజనీర్ ఈ ఏడాది ఏకంగా ₹19 లక్షలు ఇలాగే పోగొట్టుకున్నారు.
2. పెట్టుబడి మరియు ట్రేడింగ్ మోసాలు (Investment & Trading Frauds)
వాట్సాప్ లేదా టెలిగ్రామ్ గ్రూపుల ద్వారా స్టాక్ మార్కెట్ చిట్కాలు ఇస్తామని, భారీ లాభాలు వస్తాయని నమ్మించి ఫేక్ యాప్స్ డౌన్లోడ్ చేయిస్తారు. మొదట్లో లాభాలు వస్తున్నట్లు నకిలీ గణాంకాలు చూపిస్తారు. మీరు భారీ మొత్తంలో డబ్బు ఇన్వెస్ట్ చేయగానే ఆ యాప్స్ పని చేయడం ఆగిపోతాయి.
3. యూపీఐ మరియు క్యూఆర్ కోడ్ మోసాలు (UPI & QR Code Frauds)
“మీకు లాటరీ తగిలింది” లేదా “మీరు అమ్మే వస్తువును కొంటాం” అని నమ్మించి క్యూఆర్ కోడ్ పంపిస్తారు. డబ్బులు రావడానికి దీనిని స్కాన్ చేయమని చెబుతారు. మీరు స్కాన్ చేసి పిన్ ఎంటర్ చేయగానే మీ అకౌంట్ ఖాళీ అవుతుంది.
4. డీప్ఫేక్ మరియు ఏఐ వాయిస్ క్లోనింగ్ (Deepfake & AI Voice Cloning)
ఆర్టిఫిషియల్ ఇంటెలిజెన్స్ సాయంతో మీ బంధువుల వలె గొంతును మార్చి ఫోన్ చేస్తారు. “నేను ప్రమాదంలో ఉన్నాను, అర్జెంట్గా డబ్బులు పంపండి” అని ప్రాధేయపడతారు. ఆ గొంతు మీ కుటుంబ సభ్యులదేనని నమ్మి చాలామంది డబ్బులు పంపి మోసపోతున్నారు.
5. పార్ట్ టైమ్ జాబ్ స్కామ్ (Job & Task-Based Scams)
యూట్యూబ్ వీడియోలను లైక్ చేయడం లేదా గూగుల్ రివ్యూలు ఇవ్వడం ద్వారా రోజుకు ₹5000 సంపాదించవచ్చని ఆశ చూపుతారు. మొదట కొన్ని వందలు ఇచ్చి నమ్మించి, ఆ తర్వాత ‘ప్రీమియం టాస్క్’ పేరుతో మీతోనే డబ్బులు కట్టించుకుని మాయమవుతారు.
6. మాల్వేర్ మరియు ఫేక్ ఏపీకే లింక్స్ (Malicious APK Scams)
బ్యాంకింగ్ కేవైసీ (KYC) అప్డేట్ చేయాలంటూ మెసేజ్ పంపి, అందులో ఒక లింక్ ఇస్తారు. ఆ లింక్ క్లిక్ చేయగానే మీ ఫోన్లో ఒక మాల్వేర్ యాప్ ఇన్స్టాల్ అవుతుంది. ఇది మీ ఫోన్లోని మెసేజ్లను, ఓటీపీలను నేరగాళ్లకు చేరవేస్తుంది.
7. ఇ-కామర్స్ మరియు డెలివరీ స్కామ్ (E-commerce & Delivery Frauds)
ప్రముఖ వెబ్సైట్ల తరహాలోనే ఉండే నకిలీ వెబ్సైట్లను సృష్టించి, తక్కువ ధరకే ఐఫోన్లు, ల్యాప్టాప్లు ఆఫర్ చేస్తారు. డబ్బులు కట్టాక వస్తువు రాదు, కస్టమర్ కేర్ నంబర్లు కూడా పని చేయవు.
8. మ్యూల్ అకౌంట్ నెట్వర్క్ (Mule Account Frauds)
పేద ప్రజల లేదా అమాయకుల బ్యాంక్ అకౌంట్లను అద్దెకు తీసుకుని, సైబర్ నేరాల ద్వారా వచ్చిన డబ్బును వాటిలోకి మళ్లిస్తారు. దీనివల్ల అసలు నేరగాళ్లు దొరకకుండా, అకౌంట్ యజమానులు పోలీసులకు చిక్కుతారు. 2025లో ఐ4సీ (I4C) సుమారు 24 లక్షల ఇటువంటి అకౌంట్లను బ్లాక్ చేసింది.
9. లోన్ యాప్ వేధింపులు (Illegal Loan Apps)
తక్షణమే లోన్ ఇస్తామని చెప్పి మీ ఫోన్లోని కాంటాక్ట్స్ మరియు ఫోటోల యాక్సెస్ తీసుకుంటారు. లోన్ తీర్చుకున్నా కూడా మీ ఫోటోలను మార్ఫింగ్ చేస్తామని బెదిరించి బ్లాక్ మెయిల్ చేస్తారు.
10. ఫిషింగ్ మరియు స్మిషింగ్ (Phishing & Smishing)
బ్యాంక్ అధికారులమని ఫోన్ చేసి క్రెడిట్ కార్డ్ పాయింట్లు ఎక్స్పైర్ అవుతున్నాయని నమ్మించి ఓటీపీ (OTP) అడుగుతారు. ఒక్కసారి ఓటీపీ చెబితే మీ ఖాతాలోని సొమ్ము మాయం.
I4C మరియు CPT చర్యలు
నేరగాళ్ల నెట్వర్క్ను దెబ్బతీయడానికి I4C కఠిన చర్యలు చేపట్టింది: బ్యాంకింగ్ మరియు టెలికాం డేటాను విశ్లేషించి, సుమారు 24 లక్షల మ్యూల్ అకౌంట్లను (నేరపూరిత సొమ్ము మళ్లించే ఖాతాలు) స్తంభింపజేసింది. సెంటర్ ఫర్ పోలీస్ టెక్నాలజీ (CPT) మరియు నిపుణులు ఇప్పుడు ‘అడ్-హాక్’ పోలీసింగ్ (అప్పటికప్పుడు చేసే చర్యలు) నుండి మారి, శాశ్వత నిర్మాణాత్మక సంస్కరణలు చేపట్టాలని సూచిస్తున్నారు.
సైబర్ నేరాల నుండి రక్షణ పొందడం ఎలా?
- 1930 కి కాల్ చేయండి: మీరు సైబర్ మోసానికి గురైతే వెంటనే ‘1930’ హెల్ప్ లైన్ నంబర్కు కాల్ చేయండి లేదా [suspicious link removed] లో ఫిర్యాదు చేయండి.
- ఓటీపీ షేర్ చేయవద్దు: బ్యాంక్ అధికారులు ఎప్పుడూ ఓటీపీ లేదా పిన్ అడగరని గుర్తుంచుకోండి.
- అపరిచిత లింకులు: వాట్సాప్లో వచ్చే అనుమానాస్పద లింకులను క్లిక్ చేయవద్దు.
- టూ-స్టెప్ వెరిఫికేషన్: మీ సోషల్ మీడియా మరియు బ్యాంకింగ్ యాప్స్ కి టూ-స్టెప్ వెరిఫికేషన్ తప్పనిసరిగా పెట్టుకోండి.
2025లో టెక్నాలజీ ఎంత పెరిగిందో, నేరాలు కూడా అంతే పెరిగాయి. ‘అప్రమత్తతే మన రక్షణ’ అనే సూత్రాన్ని పాటిస్తేనే మనం ఈ సైబర్ వల నుండి తప్పించుకోగలం.
మూలం: [The420.in – India Cybercrime 2025 Losses & Policy Reform]
